Het Indonesische eiland Sulawesi is een echte onontdekte parel. Er zijn weinig toeristen te bekennen en daarom is het eiland nog puur, ongerept en authentiek. Met een rondreis van zuid naar noord (of andersom) zie je alle facetten van dit diverse eiland. Maar juist omdat Sulawesi niet zo toeristisch is, vergt het nét even wat meer uitzoekwerk om je backpack route uit te stippelen. Daarom helpen we je op weg met onze persoonlijke tips & tricks voor de perfécte backpack route door Sulawesi.
Ga direct naar:
1. Startpunt van je backpack route door Sulawesi: Makassar
Zorg dat je met het vliegtuig aankomt in Makassar, de hoofdstad van Sulawesi. Makassar is qua ligging een fijn startpunt voor je backpack route door Sulawesi. Één volle dag is voldoende om Fort Rotterdam te bezoeken, de 99-Domed Mosque te bezichtigen en een SIM kaartje te regelen. Bekijk onze complete reisgids voor Makassar ->.
Reis van Makassar naar Rammang Rammang
Rammang Rammang ligt op slechts een uurtje afstand van Makassar. Het is het makkelijkst om een Grab te pakken (bij betaalden 215 IDR) en je bij het haventje van Rammang Rammang 📍 af te laten zetten. Wanneer je bij Rammang Rammang Eco Lodge verblijft (wat absoluut het leukste verblijf is) dan wordt je vanaf daar gratis met een bootje naar je verblijf gebracht.
2. Rammang Rammang
Veel reizigers slaan Rammang Rammang over of maken slechts een korte pitstop op weg naar Tana Toraja. Wij vonden het echter zeer de moeite waard om hier een nachtje te blijven. We sliepen in ons eigen bamboe hutje boven het water, te midden van gigantische kalksteenrotsen en groene rijstvelden, ver weg van de bewoonde wereld. Geloof ons, je zult er geen spijt van krijgen! Bekijk onze complete reisgids voor Rammang Rammang ->
Reis van Rammang Rammang naar Tana Toraja
Tussen Makassar en Rantepao (Tana Toraja) rijden er dagelijks dagbussen en nachtbussen van verschillende maatschappijen, bijvoorbeeld Metro Permai, Litha&Co of Bintang Prima. Ze vertrekken allemaal om 09:00 uur (aankomst 19:00 uur) of 21:00 uur (aankomst 06:00 uur) vanaf Terminal Regional Daya 📍 en een busticket kost ongeveer 200.000 IDR. Een ticket kun je bestellen via WhatsApp (Metro Permai: +62 853 3191 8888 / +62 411 5827 34) en dit kan prima één dag van tevoren.
Je kunt ervoor kiezen om vanaf Rammang Rammang terug te keren naar Makassar om één van deze bussen te pakken. Je kunt er echter ook voor kiezen om (net als wij) een appje sturen naar de busmaatschappij met de vraag of je in Rammang Rammang kunt opstappen. In dat geval stopt de bus langs de weg in Rammang Rammang 📍 om je onderweg op te pikken. Wij werden aan het eind van de rit bij deze bushalte 📍 afgezet in Rantepao. Zowel ’s ochtends vroeg als ’s avonds staan hier voldoende taxi’s om je (voor ongeveer 20.000 IDR) naar je hotel te brengen.
3. Tana Toraja
Tana Toraja is de absolute highlight van Sulawesi en deze bestemming kan je niet overslaan tijdens je backpack route door Sulawesi. Je komt hier oog in oog te staan met de bijzondere tradities van de Toraja cultuur. Het stadje Rantepao is een fijne uitvalsbasis om de schitterende omgeving te ontdekken en de Toraja bevolking te leren kennen. Je hebt minstens 3 á 4 nachten nodig om alle highlights te kunnen zien. Bekijk onze complete reisgids voor Tana Toraja ->
Reis van Tana Toraja naar Tentena naar Ampana
Tussen Rantepao en Tentena rijden dagelijks dagbussen (geen nachtbussen) van verschillende maatschappijen, bijvoorbeeld Katty, Rappan Maranu of Batutumonga. De bussen vertrekken allemaal rond 08:00/09:00 uur en komen rond een uur of 21:00 aan bij de Bus Terminal in Tentena 📍. Vanaf hier kun je met een ojek (motor taxi) voor ongeveer 10.000 IDR naar je hotel. Veel backpackers blijven 1 nacht in Tentena als tussenstop, maar je kunt er ook voor kiezen om hier 2 nachten te verblijven zodat je de Saluopa Waterfall en Lake Poso kunt bezichtigen. Vanuit Tentena kun je dagelijks de minibus pakken naar het dorpje Poso (1,5 uur rijden) en daar overstappen op een minibus naar Ampana (5 uur rijden).
Al met al is het een flinke onderneming om van Tana Toraja naar Ampana te reizen. Je bent minstens twee volle dagen aan het reizen. Een goed alternatief is daarom om een privé chauffeur te nemen, vooral als je met 3 of 4 mensen aan het reizen bent. Dit is erg gebruikelijk in Sulawesi en het scheelt je een hoop reistijd. Een privé chauffeur brengt je in één dag naar Ampana. Er is altijd wel een local die je wilt brengen, dus je kunt dit ter plekke via je accommodatie regelen in Rantepao. Een rit van Tana Toraja naar Ampana kost ongeveer 1.000.000 á 2.000.000 IDR (per auto) en duurt ongeveer 18 uur.
4. Ampana
In Ampana is niet heel veel te beleven, maar je zult hier op de ferry moeten stappen naar de Togean eilanden. Één nacht in Ampana is daarom meer dan voldoende.
Reis van Ampana naar Una Una
In de haven van Ampana 📍 kun je ter plekke een ferry ticket regelen. De maatschappij Herkules vaart dagelijks om 09:00 binnen twee uurtjes naar het stadje Wakai op het eiland Kadidiri. Een ticket kost ongeveer 130.000 tot 160.000 IDR. Wakai is de centrale plek op de Togeans en vanaf hier varen alle boten naar de overige Togean eilanden. Als je op Una Una bij Pristine Paradise verblijft (wat ik van harte zou aanbevelen) dan kunnen ze je in Wakai ophalen voor 400.000 per boot. Dit bedrag deel je met alle mensen op de boot. Binnen twee uurtjes ben je vervolgens op Una Una.
5. Una Una (Togean Islands)
Alles wat je kunt bedenken bij een droomeiland, vind je op Una Una. Witte stranden, wuivende palmbomen en een kraakheldere zee. Je komt hier om te relaxen, te snorkelen, de vulkaan te beklimmen, te voetballen met de locals en natuurlijk om te duiken in de mooiste onderwaterwereld van de Togean eilanden. Wij zouden hier in eerste instantie 5 nachten blijven, maar hadden het zo naar ons zin dat we er uiteindelijk 7 nachten zijn gebleven. Bekijk onze complete reisgids voor Una Una ->
Reis van Una Una naar Gorontalo
De boot van Una Una/Wakai naar Gorontalo vaart niet iedere dag. Het is dan ook belangrijk om je backpack route door Sulawesi van te voren goed uit te stippelen. De maatschappij Tuna Tomini vaart alleen op maandag en donderdag rond 18:30 uur van Wakai naar Gorontalo (behalve de eerste zaterdag en zondag van de maand). Houd er rekening mee dat je eerst nog twee uur met de boot (regel dit via je verblijf) van Una Una naar Wakai moet. En zorg ervoor dat je ruim op tijd in de haven van Wakai wordt afgezet, want het is nooit duidelijk hoe laat de boot precies vertrekt.
De boot is een vrij groot schip en omdat de overtocht maar liefst 12 uur duurt, krijg je een eigen bed (lees: dun, plastic matrasje). Een ticket kost 85.000 IDR (ongeveer €5,50) en dit betaal je in contant geld terwijl je op de boot zit. Naast de maatschappij Tuna Tomini is er ook nog de Tolaut. Deze vaart regelmatig van Wakai naar Una Una naar Gorontalo. Deze boot heeft geen vast schema, dus vraag hier vooral naar bij je verblijf. Het voordeel van de Tolaut is dat hij rechtstreeks van Una Una naar Gorontalo gaat en dat dit je een hoop tijd bespaart. De overtocht naar Gorontalo met de Tolaut kost 35.000 IDR (ongeveer €2,30).
6. Gorontalo
Veel reizigers slaan Gorontalo over en reizen na aankomst in de haven direct door naar de volgende bestemming. Je kunt er echter ook voor kiezen om één of twee nachten in Gorontalo te blijven. Tussen juni en september heb je hier een grote kans om wilde walvishaaien te spotten. Verder kun je één van de stranden bezoeken, een jungle trekking doen om spookdiertjes te spotten of een uitstapje maken naar Saronde Island. Hoe dan ook raden we je aan om bij Harry en Mimin te verblijven. Hun fantastische homestay is the place to be in Gorontalo.
➩ Lees ook: Zo kun je verantwoord zwemmen met walvishaaien
Reis van Gorontalo naar Tomohon
Helaas is er geen rechtstreeks openbaar vervoer van Gorontalo naar Tomohon. Als je de tijd hebt, kun je een minibus pakken van Gorontalo naar Manado en vervolgens een minibus van Manado naar Tomohon. Dit kost je zo’n twee dagen reistijd. Een snellere (maar minder duurzame) optie is om een privé chauffeur te huren. Deze kun je bijvoorbeeld regelen via Harry en Mimin (+62 813 4203 5519, je kunt gewoon een appje sturen), of je daar nou verblijft of niet. De rit naar Tomohon duurt ongeveer 12 uur en kost 1.500.000 per auto.
7. Tomohon
Tomohon is een sfeervol bergstadje in een vulkanisch gebied. De stad is wereldberoemd vanwege de traditionele markt, waar onder andere slangen, ratten, honden en vleermuizen worden verkocht. Maar gelukkig heeft de stad meer te bieden dan dat: je kunt namelijk de schitterende Lukon vulkaan beklimmen. Via een oude lavastroom klim je omhoog en vervolgens kijk je rechtstreek in de gigantische krater. Bekijk onze complete reisgids voor Tomohon ->
Reis van Tomohon naar Tangkoko
Zet je backpack route door Sulawesi voort richting Tangkoko National Park. Er rijdt geen rechtstreekse bus van Tomohon naar Tangkoko, dus de beste optie is om een InDrive (soort Uber/Grab) te pakken. Na iets meer dan twee uur rijden, kwamen wij bij onze homestay in het dorpje Batu Putih aan. De rit kostte in totaal 270.000 IDR.
8. Tangkoko National Park
Tangkoko National Park is een natuurgebied in Noord-Sulawesi dat bekend staat om de unieke wildlife. Het is één van de weinige plekken ter wereld waar je de o-zo schattige spookdiertjes kunt spotten. En je hebt hier een grote kans om een groep kuifmakaken tegen het lijf te lopen (die ernstig bedreigd worden en alleen op Sulawesi voorkomen). Bekijk onze complete reisgids voor Tangkoko National Park ->
Reis van Tangkoko naar Bunaken
Een privé chauffeur van Tangkoko naar de haven in Manado 📍 kost ongeveer 400.000 / 500.000 IDR per auto en de rit duurt zo’n twee uur. Je kunt ook een Grab of InDrive proberen, maar er zijn weinig chauffeurs die toevallig in de buurt van Tangkoko rijden, dus je moet maar net geluk hebben. Wij hadden na 7 keer proberen uiteindelijk een InDrive naar Manado voor 330.000 IDR. Mocht dit niet lukken, dan kun je altijd nog de lokale bus pakken naar Bitung en vanaf daar een Grab of InDrive pakken.
Nadat je bent aangekomen in de haven van Manado kun je direct de ferry naar de Bunaken pakken. Dagelijks vertrekken er rond 14:00 uur 2 á 3 ferry’s. De oversteek duurt ongeveer een uur en een ticket kost 50.000 IDR per persoon. Een bootticket kun je ter plekke in de haven regelen. Verwacht geen modern schip, maar een kleine, traditionele houten boot die voornamelijk wordt gebruikt door locals. Op Bunaken wordt je rond een uur of 15:00 afgezet bij de Bunaken Island Jetty 📍. Vanaf daar kun je lopend naar je verblijf of pak je een ojek (motor taxi) voor ongeveer 10.000 / 15.000 IDR.
9. Bunaken
Ben je een duikliefhebber of houd je van snorkelen? Dan wordt Bunaken zeker weten het hoogtepunt van je backpack route door Sulawesi. Het eiland Bunaken is onderdeel van Bunaken National Park en biedt een onderwaterwereld van wereldklasse. Je hebt onder andere kans op het spotten van vleermuisvissen, rifhaaien, kreeften, reuzenschelpdieren, dolfijnen, grienden, potvissen, orca’s, adelaarsroggen, walvissen en véle zeeschildpadden. Bekijk onze complete reisgids voor Bunaken ->
Reis van Bunaken naar Manado
Je backpack route door Sulawesi zit er bijna op en je hoeft alleen nog maar naar Manado te reizen om vanaf hier een vlucht te nemen naar huis/je volgende bestemming. Dagelijks om 09:00 uur ’s ochtends vertrekt de openbare ferry vanaf de Bunaken Island Jetty 📍 naar de haven van Manado 📍. De overtocht duurt ongeveer een uur en kost 50.000 IDR per persoon. Je betaalt je ticket aan de kapitein tijdens de overtocht en er is altijd wel plek. Houd er rekening mee dat de ferry bij slecht weer niet vaart. Dus neem niet te veel risico door je overtocht te maken naar Manado op dezelfde dag als je vlucht.
10. Eindpunt van je backpack route door Sulawesi: Manado
De stad Manado heeft niet veel highlights, maar dient voornamelijk als uitvalsbasis om alle bezienswaardigheden in Noord-Sulawesi te bezoeken. Het stadscentrum van Manado is een drukke en levendige plaats met een mix van moderne en traditionele gebouwen. Na wekenlang rijst eten tijdens je rondreis door Sulawesi, kan je hier eindelijk je hart weer ophalen aan Westers eten bij bijvoorbeeld Hapa Kitchen 📍.
Praktische informatie voor jouw backpack route door Sulawesi
Beste richting voor backpack route door Sulawesi
Wij hebben zelf de backpack route door Sulawesi van zuid naar noord gedaan, omdat we het comfortabeler vonden om aan het begin van de rondreis de lange reisdagen te hebben en te eindigen met wat relax dagen op Bunaken. Maar je kunt er natuurlijk ook voor kiezen om de backpackroute door Sulawesi andersom te doen!
Beste reisduur voor backpack route door Sulawesi
Als je alle highlights wilt zien, raden we je aan om zo’n drie tot vier weken uit te trekken voor je backpack route. In vier weken kun je alle highlights zien en heb je ook nog voldoende relax dagen op bijvoorbeeld Una Una of Bunaken. Als je minder dan drie weken de tijd hebt, raden we je aan om een andere bestemming te kiezen omdat de reisdagen dan niet meer opwegen tegen de hoeveelheid bezienswaardigheden.
Beste reistijd voor backpack route door Sulawesi
De beste reistijd voor een rondreis door Sulawesi is tussen mei en oktober, wanneer het droog is en de weersomstandigheden aangenaam zijn. Tijdens deze periode is het weer meestal stabiel en zijn de meeste outdoor activiteiten en toeristische trekpleisters toegankelijk. Houd er rekening mee dat sommige delen van Sulawesi tijdens de regenperiode, van november tot april, overstroomd kunnen raken en toegang tot bepaalde gebieden kan worden beperkt.
Alles wat je moet weten voordat je begint aan je backpack route door Sulawesi
Houd er rekening mee dat Sulawesi absoluut geen toeristische bestemming is. Je zult je volledig mengen met de locals en dat brengt de nodige verrassingen met zich mee. Het is daarom extra belangrijk dat je je goed inleest voordat je begint aan je backpack route door Sulawesi. Bekijk onze 13 belangrijkste tips die je moet weten voordat je naar Sulawesi gaat.
Alternatieven voor backpack route door Sulawesi
Een backpack route door Sulawesi is alleen weggelegd voor avonturiers. Het vereist coördinatie, flexibiliteit en aanpassingsvermogen. Vind jij dit te spannend of wil je gewoon relaxen tijdens je vakantie? Overweeg dan om een compleet georganiseerde rondreis te boeken. Wij zijn groot fan de reisorganisatie Van Verre. Zij bieden meerdere soorten rondreizen door Sulawesi aan.
Bovendien heeft Van Verre duurzaamheid hoog in het vaandel staan. Zo kopen ze voor elke reis die wordt geboekt een stuk van 100 m2 regenwoud aan, zijn ze een Travelife partner waarmee ze aan meer dan 100 duurzame reiscriteria voldoen, bieden ze actief duurzame alternatieven zoals nachttreinen aan, steunen ze lokale initiatieven op de bestemmingen en strijden ze tegen uitbuiting van dieren.
➩ Bekijk ook: Compleet georganiseerde rondreis door Sulawesi met ‘Van Verre’
