Zwemmen met walvishaaien is één van de mooiste reiservaringen die wij ooit hebben meegemaakt. De populariteit van deze activiteit roept echter vragen op over de impact ervan op de walvishaaien zelf en hun fragiele omgeving. Voordat je met walvishaaien gaat zwemmen, is het dus van groot belang dat je je inleest over hoe je dit op een diervriendelijke en verantwoorde manier kunt doen. Wij gingen op onderzoek uit en nemen je in dit artikel mee in de do’s & don’ts voor het verantwoord zwemmen met walvishaaien.

Zijn walvishaaien gevaarlijk?

Voordat we beginnen over verantwoord zwemmen met walvishaaien, is het goed om het dier eerst wat beter te leren kennen. Met een lengte van 5 tot 18 meter is de walvishaai de grootste vis ter wereld. Ondanks hun indrukwekkende grootte zijn deze reuzen zachtaardig en volkomen ongevaarlijk voor mensen. De walvishaai is een filtervoeder en heeft daarom geen tanden. Ze voeden zich voornamelijk met plankton en kleine visjes. Onze gidsen vertelden ons, toen wij enigszins twijfelend met onze snorkel klaar zaten en die mega vin boven het water zagen uitsteken, dat walvishaaien maar het formaat van een avocado kunnen doorslikken. Dat maakte het wel een stukje minder spannend om de zee in te duiken 😉.

Is de walvishaai een haai?

Ja, de walvishaai (Rhincodon typus) is inderdaad een haai. Ondanks zijn naam en grootte, behoort de walvishaai tot de klasse van de kraakbeenvissen, net als andere haaiensoorten. De naam “walvishaai” verwijst naar zijn enorme omvang die vergelijkbaar is met die van walvissen, maar hij is biologisch gezien een haai een geen walvis. Walvishaaien hebben, net als andere haaien, een skelet van kraakbeen in plaats van botten.

Is het slecht om te zwemmen met walvishaaien?

Toen wij het water in doken, werden we compleet betoverd. Wat een prachtige dieren zijn het met hun enorme gestalte en witte spikkels. Ze bewegen zich zo rustig door het water dat je er zelf ook kalm van wordt. Het leek de walvishaaien niks te doen dat wij als nieuwsgierige snorkelaars met ze meezwommen. Het is dus niet per definitie een slecht idee om te zwemmen met walvishaaien. Maar, er zijn wel een aantal hele belangrijke dingen waar je rekening mee moet houden.

Zo kun je verantwoord zwemmen met walvishaaien

Bij het plannen van een walvishaai-tour is het essentieel om te kiezen voor een operator die gecertificeerd is. Zoek naar operators die samenwerken met lokale natuurbeschermingsorganisaties en zich houden aan strikte gedragscodes om de walvishaaien en hun leefomgeving te beschermen. Concreet is het goed om op de volgende dingen te letten:

1. Vermijd walvishaaien in gevangenschap

Als een operator zwemmen met walvishaaien in gevangenschap promoot, ga deze dan uit de weg. Het is misschien verleidelijk om een gegarandeerde ervaring met de haaien te hebben, maar hun welzijn moet altijd de hoogste prioriteit hebben. Veel van deze exploitanten beweren dat ze jouw geld gebruiken om de haaien te redden, maar trap daar niet in. Gevangenschap zal nooit diervriendelijk zijn, aangezien de walvishaaien in het wild wel duizenden kilometers migreren.

2. Voeren verstoort migratiepatronen

Walvishaaien zijn in staat zichzelf te voeden en leggen grote afstanden af op zoek naar eten. Als mensen ze voeren, worden deze migratiepatronen verstoord. Sommige operators voeren de walvishaaien om ze dichter bij de boot te brengen en hun klanten zo een goede ervaring te geven, zonder rekening te houden met het welzijn van de walvishaaien op de langere termijn.

3. Raak walvishaaien nooit en te nimmer aan

Als een touroperator beweert dat je de walvishaaien mag aanraken, meld dit dan bij de plaatselijke autoriteiten en ontmoedig anderen om via deze touroperator te boeken. Aanraking kan hun huid aantasten omdat dit de beschermende slijmlaag beschadigt en ze zo kwetsbaar worden voor infecties. Een goede operator legt dit van tevoren uit en zorgt dat iedereen op een veilige afstand blijft.

4. Top locaties voor verantwoord zwemmen met walvishaaien

Gelukkig zijn er nog genoeg plekken op de wereld waar je op een verantwoorde manier met walvishaaien kunt zwemmen. Wij kozen zelf voor Mafia Island (Tanzania), wat we alleen maar kunnen aanraden. De walvishaaien worden daar niet gevoerd, maar ze komen in grote getalen naar de kust tussen de maanden oktober en maart in verband met de overvloed aan plankton. Daarnaast is het eiland een off the grid-bestemming. Er worden dus maar weinig tours gedaan en er zitten ook weinig mensen op een boot. Dat maakt de ervaring zowel voor jou als voor de walvishaaien een stuk aangenamer.

Andere verantwoorde plekken om met walvishaaien te zwemmen zijn bijvoorbeeld Donsol op de Filipijnen (andere plekken in de Filipijnen zoals Oslob raden we sterk af!), Isla Holbox in Mexico, Ningaloo Reef in Australië en Tofo in Mozambique. Check van tevoren wel in welke maanden de walvishaaien zich hier bevinden.

Geniet van het verantwoord zwemmen met walvishaaien!

Als je rekening houdt met bovenstaand advies, kan je met een gerust hart een walvishaai-tour boeken. We hopen dat je net zo versteld zult staan van hun imposante pracht als wij! Oh, en onze laatste tip, doe ermee wat je wilt: zorg dat je je conditie een beetje hebt opgebouwd, want je moet behoorlijk doortrappelen om ze bij te kunnen houden!

➩ Lees ook: “Wat betekent ‘duurzaam reizen’ nou eigenlijk?”