Diep verscholen in de weelderige jungle van het Filipijnse eiland Palawan ligt de Iwahig Prison. Een unieke gevangenis die bekend staat om zijn innovatieve benadering van gevangenisstraf en rehabilitatie. Gevangenen krijgen de kans om hun leven te herstellen en te herbouwen, en dat allemaal zonder muren en tralies, op basis van goed vertrouwen. Tijdens onze rondreis door de Filipijnen brachten wij een bezoekje aan de Iwahig Prison. We dansten met de gevangenen, voerden diepgaande gesprekken en lieten een schorpioen over ons hoofd lopen. We waren zo onder de indruk van dit unieke gevangenissysteem dat we onze ervaring graag met je willen delen.

➩ Lees ook: “Hoe staat het met duurzaamheid op de Filipijnen?”

Welcome to the Iwahig Prison

In het centrum van Puerto Princesa pakten we een tricycle en binnen een half uurtje kwamen we aan bij de Iwahig Prison. We hadden nauwelijks door dat we er waren, maar een groot bord met “WELCOME TO THE IWAHIG PRISON” bevestigde onze aankomst. De ingang was slechts een loketje met een slagboom en één bewaker. Er waren geen muren. Ook geen hekken. Je zou feitelijk gezien gewoon via de andere kant van het loketje naar binnen kunnen lopen. Nadat we ons paspoort lieten zien, ging de slagboom open. Onze chauffeur en zijn tricycle mochten mee naar binnen.

Vrolijk zwaaien met een kapmes

Op dat moment bevonden wij ons officieel binnen de grenzen van de Iwahig Prison. We reden zo’n tien minuten over een geasfalteerde weg tussen de akkers en de rijstvelden. Zo nu en dan passeerden we een boerderij. Sommige mannen stonden te relaxen voor hun huis of fietsten over de weg, anderen waren aan het vissen of hard aan het werk op het land. We passeerden een groepje mannen met grote kapmessen, die ze niet in hun bezit hadden om indruk te maken, maar simpelweg om de tuin te onderhouden. Ze zwaaiden vrolijk naar ons en verwelkomden ons in de Iwahig Prison. Waren dit echt de gevangenen?!

Actieve betrokkenheid in de landbouw

We werden direct geconfronteerd met een opvallend aspect aan de Iwahig Prison: de betrokkenheid van gevangenen in landbouw, veeteelt en ambachtelijke activiteiten. In plaats van hen passief te houden, worden gevangenen actief betrokken bij werkzaamheden die niet alleen bijdragen aan hun eigen onderhoud, maar ook waardevolle vaardigheden ontwikkelen die hen kunnen helpen bij re-integratie in de samenleving.

Verschillende kleuren t-shirts

Na zo’n tien minuten rijden kwamen we aan in een klein dorpje met verschillende huizen en grote gebouwen. Los van de tralies en een bewaker bij één van deze gebouwen, zou je absoluut niet zeggen dat je midden in een gevangenis stond. We kwamen er al snel achter dat het gebouw met de tralies bedoeld was voor de meest extreme gevallen. Zij worden ook wel ‘maximum’ genoemd en ze dragen oranje t-shirts. De gevangenen die zich goed hadden gedragen (medium; blauwe t-shirts), of die slechts een lichte straf hadden (minimum; bruine t-shirts), liepen vrij rond over het terrein.

Het stimuleren van verantwoordelijkheid en saamhorigheid

Het gebrek aan tralies en de mogelijkheid voor gevangenen om openlijk te communiceren, dragen bij aan het creëren van een positieve sfeer. Gevangenen hebben de vrijheid om binnen de faciliteit te bewegen en krijgen hierdoor een groot verantwoordelijkheidsgevoel. De saamhorigheid wordt versterkt door gezamenlijke activiteiten, zoals culturele evenementen en optredens. Deze activiteiten bieden niet alleen afleiding en entertainment, maar dragen ook bij aan het opbouwen van sociale vaardigheden en zelfvertrouwen.

Een door de gevangenen gerunde souvenirwinkel

We lieten ons afzetten bij het culturele centrum, waar een klein souvenirwinkeltje te vinden is. Een aantal gevangenen met bruine t-shirts liet ons trots zien welke souvenirs zij hadden gemaakt. Deze konden we kopen en afrekenen bij de gevangenen die de kassa beheerden. We raakten aan de praat met de 35-jarige Julius. Hij zat al acht jaar vast voor het roken van wiet. Hij had nog twee jaar te gaan en hoopte daarna naar Californië te kunnen verhuizen samen met zijn vrouw en twee kinderen van 8 en 15 jaar. Naast Julius stond Jose, die trots zijn levende schorpioen aan ons liet zien. Binnen no time liep het beest over onze armen en over ons hoofd.

Een baan als visser, tuinier of boer

Alle mediums en minimums hebben niet alleen aan baan, bijvoorbeeld als visser, tuinier of boer, maar worden ook aangemoedigd om deel te nemen aan educatieve programma’s en vaardigheidstrainingen. Het doel is om hen uit te rusten met de nodige tools om een zinvol en productief leven te leiden na hun vrijlating. Sommige gevangenen kiezen er bijvoorbeeld voor om souvenirs te maken, anderen om hun dansmoves te verbeteren. Één van die dansers was Julius. En dus verzamelde Julius zijn maten bij elkaar en kregen we een privé dansshow. Nadat ook onze voetjes van de vloer waren gekomen, eindigde de muziek en verzamelden de gasten zich rondom de donatie box.

‘Aapjes kijken’ in de Iwahig Prison

Af en toe bekroop ons het gevoel van ‘aapjes kijken’. Was het niet raar om als toerist de trucjes van gevangenen te bekijken in ruil voor geld? Maar aan de andere kant voelden we de openhartigheid en warmte van de gevangenen. Ze waren oprecht geïnteresseerd in onze levens en gemotiveerd om zichzelf te ontwikkelen. Ze werden gestimuleerd door de gevangenis om te socializen en te werken voor hun geld. Net als hoe dat in de buitenwereld zou gaan wanneer ze eenmaal vrij zijn.

Samensmelting met de buitenwereld

Het is een bewuste keuze van de Iwahig Prison om toeristen en scholen te verwelkomen. Dit bevordert begrip en mededogen, zowel vanuit de samenleving naar de gevangenen toe als andersom. Het doorbreken van de barrière tussen de gevangenis en de buitenwereld draagt bij aan het verminderen van het stigma rond gevangenschap en vergroot het bewustzijn over rehabilitatiemogelijkheden. Bovendien geeft dit de gevangenen de kans om betrokken te blijven bij de huidige maatschappij en om geld te verdienen door middel van hun talent.

Een gift van God

Eenmaal buiten, raakten we aan de praat met Rico. Hij zat al 24 jaar in de Iwahig Prison. Rico had in de marine gediend en tijdens zijn dienst een mede marinier doodgeschoten. Hij had nog één jaar te gaan en hij keek er enorm naar uit om met een schone lei te beginnen. Tijdens het uitzitten van zijn straf had Rico God gevonden. Zijn geloof heeft hem er doorheen gesleurd en hem nieuwe levensinzichten gebracht. Rico gaf ons een piepklein, zelfgemaakt houten bootje. Het geld dat we hem daarvoor wilde geven, sloeg hij af. “Dit is een gift van God aan jullie. Ik wens jullie een fantastisch leven” zei hij.

De Iwahig Prison: een voorbeeld voor velen

Het was een eer om dit bijzondere gevangenissysteem van dichtbij te mogen bekijken. In onze ogen is dit het levende bewijs dat er in ieder mens iets goeds schuilt, als hij maar de aandacht en liefde krijgt die hij verdient. De Iwahig Prison is een inspirerend voorbeeld van een humaner strafstelsel. Door de nadruk te leggen op rehabilitatie, zelfredzaamheid en herintegratie in de samenleving, biedt Iwahig een hoopvol perspectief voor gevangenen. Deze unieke gevangenis toont aan dat een menswaardige benadering van gevangenisstraf niet alleen mogelijk is, maar ook vruchtbare resultaten oplevert in termen van persoonlijke groei en maatschappelijke harmonie.

➩ Lees ook: “Alles wat je moet weten voor een reis naar de Filipijnen”

Praktische info voor een bezoek aan de Iwahig Prison
_ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _

Hoe kom je bij de Iwahig Prison?
De Iwahig Prison is slechts een half uurtje rijden vanaf Puerto Princesa. Er zijn veel organisaties die tours aanbieden voor toeristen, maar dit raden we je sterk af. Deze tours brengen ja namelijk niet alleen naar de gevangenis, maar ook naar de Crocodile Farm. En dat is een activiteit waar wij liever niet aan meewerken. Bovendien is het ontzettend makkelijk om zelfstandig naar Iwahig te gaan. In het centrum van Puerto Princesa kun je een tricycle pakken voor zo’n 500 pesos (€14). Voor dat geld brengt de chauffeur je naar Iwahig, wacht op je tot je klaar bent en brengt je weer terug naar Puerto Princesa.

Wat moet je meenemen naar de Iwahig Prison?
Om de Iwahig Prison binnen te komen, moet je je paspoort kunnen laten zien. Bovendien wordt er van vrouwen verwacht dat ze zich bedekt bekleden. Trek dus een lange broek aan en een beschaafd t-shirt met (minstens) korte mouwen. Mocht je de gevangenen graag willen supporten, dan kun je dit doen door hun souvenirs te kopen. De opbrengst gaat rechtstreeks naar de gevangene die de souvenir heeft gemaakt. Houd er rekening mee dat je te gast bent, dus respecteer iedereen die je tegenkomt. Vraag dan ook niet uit jezelf waarom iemand in de gevangenis is beland. Als ze hierover willen praten, dan laten ze dit uit zichzelf wel weten.